
NASA próbuje rozwiązać problem z Voyagerem 1
21 grudnia 2023, 11:51Naprawienie komputera, który znajduje się w odległości 24 miliardów kilometrów od Ziemi, nie jest łatwym zadaniem. A to właśnie próbują zrobić inżynierowie z NASA. Komputer, o którym mowa, pracuje na pokładzie sondy Voyager 1, najbardziej odległego od Ziemi obiektu wykonanego przez człowieka. Problem dotyczy jednego z trzech komputerów znajdujących się na pokładzie sondy, FDS (flight data system). Nie komunikuje się on prawidłowo z systemem TMU (telemetry modulation unit), przez co na Ziemię nie docierają żadne dane naukowe ani inżynieryjne.

Molekuła inicjująca wybiórczą ferroptozę nadzieją na skuteczniejszą walkę z nowotworami?
20 grudnia 2023, 11:35W szkole i na studiach uczymy się o trzech głównych rodzajach śmierci komórkowej. To apoptoza, autofagia oraz nekroza. Przed 11 laty odkryto jeszcze jedną formę śmierci komórki – ferroptozę. Jest ona coraz częściej badana pod kątem wykorzystania do walki z nowotworami. Naukowcy z USA, Chin i Francji odkryli właśnie molekułę, która inicjuje ferroptozę w komórkach różnych rodzajów nowotworów, a jednocześnie oszczędza zdrowe komórki i wzmacnia działania układu odpornościowego.

Zapinki do pasów wskazują na istnienie w środkowej Europie nieznanego pogańskiego kultu
18 grudnia 2023, 12:08Gdy w pobliżu Brzecławia czescy archeolodzy znaleźli zapinkę pasa z motywem węża pożerającego żabę, sądzili, że to unikatowe znalezisko. Szybko jednak okazało się, że istnieją jeszcze 4 bardzo podobne zapinki, które odkryto na terenie dzisiejszych Niemiec, Czech i Węgier. Zdaniem odkrywców, wskazują one na istnienie w VIII wieku na dużych obszarach Europy Środkowej nieznanego pogańskiego kultu, popularnego zarówno wśród Awarów, jak i Słowian. Łany zdobyły niedawno rozgłos, gdy znaleziono tam krowie żebro z napisem wykonanym runami.

Tainiaro – duży cmentarz łowców-zbieraczy sprzed 6500 lat na dalekiej północy
6 grudnia 2023, 11:41Stanowisko archeologiczne Tainiaro przez kilka dziesięcioleci umykało uwadze większości specjalistów i opinii publicznej. Tymczasem może kryć fascynujące tajemnice na temat naszej przeszłości. Któż by bowiem przypuszczał, że na dalekiej europejskiej północy, w odległości zaledwie 80 kilometrów na południe od kręgu polarnego, może znajdować się duże cmentarzysko łowców-zbieraczy z V tysiąclecia przed naszą erą? Stanowisko jest bowiem interpretowane jako cmentarz, mimo że w grobach nie znaleziono szkieletów.

Skąd się bierze masa? Obserwacja kwarka t i fotonu pozwoli lepiej zrozumieć fenomen jej nabywania
5 grudnia 2023, 10:06Dzięki Wielkiemu Zderzaczowi Hadronów fizykom po raz pierwszy udało się zarejestrować jednoczesne pojawienie się fotonu i kwarka t (kwarka wysokiego, kwarka prawdziwego). Naukowcy mają nadzieję, że dzięki temu lepiej zrozumieją oddziaływania elektrosłabe oraz ich związek z polem Higgsa.

ChatGPT może służyć do fałszowania danych z badań medycznych
1 grudnia 2023, 12:14Truizmem jest stwierdzenie, że ChatGPT może być wykorzystywany zarówno do działań pożytecznych, jak i szkodliwych lub takich, które potępiamy. Studenci używają go, by pisał za nich prace, co może skończyć się obniżeniem oceny. Dla firmy prawniczej, która wykorzystała ChatGPT do sporządzenia opinii przedłożonej przed sądem, skończyło się to grzywną, gdyż opinia pełna była fałszywych cytatów z rzekomych wyroków sądowych. To jednak tylko drobne nieprzyjemności. Włoscy naukowcy dowiedli, że ChatGPT może być naprawdę niebezpieczny.

Centrum Drogi Mlecznej na orkiestrę. NASA zaprosiła kompozytorkę do pracy nad partyturą
23 listopada 2023, 13:21Od trzech lat należące do NASA Chandra X-ray Center prowadzi projekt „udźwiękowienia” kosmosu. Polega on na przypisywaniu dźwięków do danych uzyskiwanych za pomocą teleskopów. Teraz jednak spróbowano czegoś zupełnie innego. We współpracy z kompozytor Sophią Kastner „udźwiękowiono” centrum Drogi Mlecznej, przekładając dane na nuty i tworząc partię dla orkiestry. To jak pisanie fikcyjnej historii opierającej się w dużej mierze na faktech. Bierzemy dane z kosmosu, przekładamy je na dźwięki, dodajemy coś nowego i ludzkiego, mówi Kastner.

Nature wycofuje potencjalnie przełomowy artykuł o nadprzewodnictwie. Naukowcy fałszowali dane
8 listopada 2023, 09:06Nature wycofało artykuł dotyczący potencjalnie przełomowych badań dotyczących nadprzewodnictwa w temperaturze pokojowej. O ich wynikach informowaliśmy w marcu bieżącego roku. Teraz na łamach Nature opublikowano oświadczenie, z którego dowiadujemy się, że 8 z 11 autorów oryginalnej pracy stwierdziło, iż nie oddaje ona dokładnie pochodzenia badanych materiałów, przeprowadzonych pomiarów oraz protokołów zastosowanych podczas analizy danych. Media podejrzewają, że autorzy artykułu dopuścili się fałszowania danych.

Po 265 latach naukowiec otworzył listy do francuskich jeńców
7 listopada 2023, 14:41Po 265 latach od skonfiskowania, brytyjski naukowiec otworzył i przeczytał 103 listy, które rodziny wysyłały do francuskich marynarzy nie wiedząc, że są oni jeńcami wojennymi w Wielkiej Brytanii. Z ciekawości zamówiłem w bibliotece to pudełko. Znajdowały się w nim trzy przewiązane wstążkami grupy listów. Listy były bardzo małe i zamknięte, więc zapytałem archiwisty, czy mógłby je dla mnie otworzyć. Zgodził się. Zdałem sobie sprawę, że jestem pierwszym człowiekiem, która czyta te niezwykle osobiste informacje. Listy nigdy nie dotarły do adresatów, mówi profesor Renaud Morieux z Uniwersytetu w Cambridge.

Technologia pozwoli rozwinąć złoty skarb i odsłoni tajemnice wczesnego średniowiecza w Danii?
2 listopada 2023, 12:19Dwa lata temu w wielkiej tajemnicy duńscy archeolodzy prowadzili wykopaliska w miejscowości Vindelev, kilka kilometrów od kolebki duńskiej państwowości – Jelling. Znaleziono tam najwspanialszy złoty skarb Danii. Składa się z 16 brakteatów i 4 rzymskich medalionów. Na jednym z brakteatów odkryto najstarszą wzmiankę o Odynie. Skarb wskazuje, że w Vindelev rządziła nieznana dotychczas, lokalna dynastia. Naukowcy mają nadzieję, że badania ujawnią wiele nieznanych faktów z historii Danii. Problem w tym, że niektóre brakteaty są powyginane i nie widać wszystkiego, co na nich jest. Uczeni boją się je rozprostować. Mają nadzieję, że w sukurs przyjdzie nowoczesna technologia.